W macicy może się rozwijać łagodna lub złośliwa postać raka. Mięśniaki macicy są zmianami łagodnymi i nie mają tendencji do złośliwienia. Kobiety, u których występują mięśniaki, nie należą do grupy podwyższonego ryzyka wystąpienia złośliwego nowotworu macicy. Rozrost komórek błony śluzowej macicy jest najpoważniejszą łagodną postacią zmian tego narządu, jednak czasami ulega zezłośliwieniu (patrz: Endometrioza).
Większość przypadków raka macicy rozpoczyna się w błonie śluzowej macicy i nazywana jest rakiem błony śluzowej lub rakiem trzonu macicy. Najbardziej złośliwy mięsak macicy wywodzi się z warstwy mięśniowej ściany macicy i stanowi 5% wszystkich przypadków raka. W tym rozdziale omawiany jest wyłącznie rak błony śluzowej macicy. Nieleczony rak może naciekać ścianę macicy i pęcherz moczowy lub odbyt, może też rozprzestrzenić się na pochwę, jajowody, jajniki i odleglejsze narządy. Na szczęście rak błony śluzowej macicy rośnie powoli i zwykle jest wykrywany, zanim dojdzie do dużego rozprzestrzenienia się.
Grupa wysokiego ryzyka obejmuje kobiety po menopauzie, które wcześnie zaczęły miesiączkować; u których menopauza rozpoczęła się późno, które cierpią na otyłość, cukrzycę lub nadciśnienie tętnicze. Kolejnymi czynnikami zwiększonego ryzyka jest fakt posiadania tylko jednego dziecka lub nieposiadania dzieci w ogóle, niepłodność, nieregularne miesiączki lub rozrost endometrium. U kobiet przyjmujących tamoxifen z powodu raka sutka ryzyko nieznacznie wzrasta. Kobiety stosujące pigułki antykoncepcyjne mają o połowę większe szanse na ustrzeżenie się przed rakiem trzonu macicy (po menopauzie).
Podatność na raka trzonu macicy zależy od tego, jaka część macicy narażona jest na działanie estrogenu „nierównoważonego” przez progesteron. Powód jest prosty; przy wysokiej liczbie dzielących się komórek rosną szansę mutacji i tworzenia się komórek rakowych. Podczas gdy estrogen stymuluje podział komórek, progesteron hamuje ten proces. W hormonalnej terapii zastępczej dla kobiet po menopauzie wykorzystuje się małe dawki estrogenu w kombinacji z progesteronem, co daje minimalne ryzyko wystąpienia raka trzonu macicy. Nie ma wątpliwości, że kobiety stosujące hormonalną terapię zastępczą powinny poddawać się regularnym badaniom w celu ewentualnego wczesnego wykrycia zachodzących zmian.
Pobranie materiału do badania cytologicznego umożliwia wykrycie raka szyjki macicy, czasami daje niewielką możliwość wykrycia raka trzonu macicy przed pojawieniem się objawów. W pozostałych przypadkach do rozpoznania dochodzi na podstawie widocznych już objawów. Zaawansowanie choroby może być określone w wyniku biopsji tkankowej (potwierdzającej diagnozę) i badania krwi. Ustalenie ostatecznego rozpoznania możliwe jest dopiero po wykonaniu zabiegu chirurgicznego.