Każdą chorobę wywołują jakieś nieprawidłowości wynikające z naszego życia codziennego.
Przyczyn zapalenie pęcherza moczowego jest wiele, mogą być one wywołane przez czynniki mechaniczne bądź też bakterie, drobnoustroje. Błona śluzowa pęcherza moczowego odznacza się dużą odpornością na drobnoustroje. Nie przenikają z łatwością przez ścianki pęcherza. Wynika to z tego, że pęcherz ma nabłonkę brukową śluzówki (dlatego zmienia się grubość ścianek pęcherza), ma małą ilość gruczołów oraz jest często opróżniany czyli automatycznie oczyszczany z bakterii w nim się znajdujących.
Najczęstsze przyczyny zapalenia pęcherza moczowego
Najczęstszą przyczyną zapalenia pęcherza moczowego jest pałeczka okrężnicy (Escherichia coli).
Najczęstszą przyczyną zapalenia pęcherza moczowego jest pałeczka okrężnicy (Escherichia coli).
Pałeczka okrężnicy
Jest to bakteria jelitowa znajdująca się w okolicach krocza, przedsionku pochwy i w dolnym odcinku cewki moczowej nawet zdrowych kobiet. Prowadzą one do rozwoju choroby tylko wtedy, gdy flora bakteryjna pęcherza i cewki moczowej zostanie naruszona. Jest ona przyczyną 60-80% zapaleń pęcherza moczowego. Zazwyczaj błona śluzowa dzięki wyspecjalizowanym komórkom odpornościowym i produkcji warstwy śluzu działa jak bariera ochronna. Rozwija się ona w moczu o odczynie pH 6-7. Natomiast jeśli mocz ma odczyn zasadowy (pH 8,4-9,4) lub też kwaśny (pH 4,1-5,1) wówczas ta bakteria ginie. Pałeczka okrężnicy powoduje biegunki z przekrwawieniami, osłabia mięśnie, powoduje ociężałość oraz senność.
Według Stefana Wesołowskiego przyczyną może być także gronkowiec saprofityczny (Staphylococcus saprophyticus) rozwijający się w środowiskach tlenowych lub względnie tlenowych.
Najczęściej osiedlają się w błonie śluzowej jamy nosowo-gardłowej, pochwie kobiety, na szpitalnych przedmiotach, które są wielokrotnego użytku, a nie są odpowiednio wyczyszczone oraz wśród osób chorych na cukrzycę.
Gronkowiec
Gronkowcem nie trudno się zarazić ponieważ występuje wokół nas. Zakażenie tą bakterią odbywa się za pośrednictwem brudnych rąk, niejałowych przedmiotów szpitalnych, poprzez powierzchowne rany skóry. Ze względu na bliskość pochwy z cewką moczową bateria szybko się przedostaje do pęcherza moczowego.
Paciorkowce kałowe
Paciorkowce kałowe (Enterococci ) także mogą być przyczyna zapalenie pęcherza moczowego, znajdują się one w zanieczyszczeniach, ściekach.
Często występują w zębach leczonych kanałowo, gdzie może być źródłem zakażenia. Występują też w nieznacznej ilości w przewodzie pokarmowym. Mają wysoka odporność na antybiotyki. Inna bakterią odpowiedzialną za zapalenie pęcherza moczowego są bakterie typu Proteus występujące w zanieczyszczonej wodzie, naturalnym nawozie oraz w przewodzie pokarmowym u człowieka. Najczęściej można się nią zarazić poprzez krew lub inny zakażony układ (na przykład rozrodczy).Wywołują one zapalenie wstępne podczas, którego dochodzi do zakażenia cewki moczowej, pęcherza, moczowodów i na końcu nerek. Częściej mogą się nimi zarazić kobiety starsze ze względu na mniejszą ilość pałeczek kwasu mlekowego i mniejszą ilość estrogenu.
Zapalenie układu moczowego – drobnoustroje
Jeśli wystąpi zapalenie pęcherza spowodowane drobnoustrojami to często jest to następstwem chorej nerki, z której wraz z moczem przepływają drobnoustroje do pęcherza. Najwięcej zapaleń jest spowodowanych sąsiedztwem innych narządów. Zapalenie pęcherza jest następstwem wtórnym zapalenia narządów płciowych. Często występuje wraz z zapaleniem jajników, szyjki macicy i pochwy u kobiet. Natomiast u mężczyzn występuje wraz z zapaleniem gruczołu krokowego, pęcherzyków nasiennych i tylnej cewki. Niekiedy zapalenie pęcherza moczowego wiąże się z stanami zapalnymi odbytnicy.
Rzęsistkowica
Przyczyną zapalenie pęcherza moczowego może być rzęsistkowica (trichomoniasis) wywołana pierwotniakiem rzęsistkiem pochwowym (Trichomonas vaginalis).
Jest przenoszony drogą płciową jednak może przetrwać dłuży czas w przedmiotach użytku codziennego takich jak ręcznik, gąbka. Nieleczona powoduje powstanie zapalenia pęcherza moczowego. Grzyby takie jak drożdżaki także mogą wywołać zapalenie pęcherza moczowego. Nie jest trudno zachorować na grzybicę układu moczowego, której objawem jest ból przy oddawaniu moczu oraz upławy o brzydkim i żółtym kolorze. Nieleczona może prowadzić do zapalenia pęcherza moczowego, jeśli nie ma innej przyczyny zachorowania.
Inne przyczyny zapalenia pęcherza moczowego
Inna przyczyną jest ogólne osłabienie organizmu. Osoba, która ma słaba odporność jest bardziej narażona na drobnoustroje. Ubogie żywienie się czy brak ruchu na świeżym powietrzu powoduje niewłaściwe funkcjonowanie systemu immunologicznego. Siły obronne nie są wystarczające aby ochronić organizm przed wirusami występujących wokół nas. Kobiety częściej chorują ponieważ główna przyczyną jest budowa anatomiczna. Pochwa kobiety znajduje się blisko odbytu, gdzie znajdują się bakterie. Brak odpowiedniej higieny intymnej powoduje rozmnażanie się bakterii i wtedy jest łatwość przedostawania się bakterii od cewki moczowej. Oczywiście dbanie o sfery intymne nie powinno być przesadne, ponieważ używanie zbyt dużej ilość preparatów kosmetycznych powoduje zmianę flory bakteryjnej, a czasem nawet osłabienie systemu odpornościowego układu moczowego.
O układzie odpornościowym i jego funkcjonowaniu opowiada profesor Jankowski.
Nieodpowiednia odzież i bielizna
Zbyt lekka, przewiewna odzież w zimne dni powoduje wychłodzenie organizmu.Może to być także osłabieniem systemu immunologicznego człowieka. Przyczyna może być zbyt obcisła bielizna, która powoduje gorszy przepływ krwi i substancji odpowiedzialnych za prawidłowe funkcjonowanie systemu odpornościowego. Bielizna wyszczuplająca czy też z tworzyw syntetycznych nie zapewnia odpowiedniej ochrony przez zimnem i przemarznięciem. Nawet mokry strój kąpielowy powoduje zmniejszenie ukrwienia śluzówki pęcherza, ponieważ wtedy w organizmie dochodzi do skurczenia naczyń krwionośnych w wyniku ochłodzenia organizmu. Krew zaopatruje tkanki w tlen, a przy skurczonych naczyniach krwionośnych jest ograniczone dostarczanie w niezbędne substancje zwalczające bakterie. Wtedy też funkcja ochronna działa słabiej. Częstokrotnie właśnie porą jesienną przemoczenie nóg oraz nie zasłonięcie pleców (dokładnie okolic dolnej części pleców) powoduje zapalenie pęcherza. Dlatego częste wypady na basen czy też lekkie ubieranie się w zimniejsze dni w szczególności w obszarze dolnej części pleców, podbrzusza oraz nóg może być powodem zapalenia pęcherza moczowego.
Bakterie i zapalenie pęcherza moczowego
Inną przyczyną wystąpienia zapalenia pęcherza moczowego może być nadmierne stosowanie środków chemicznych podczas pielęgnacji sfer intymnych.
Według Andrzeja Manitiusa autora książki Co należy wiedzieć o chorobach nerek i dróg moczowych za jedną z przyczyn zapalenia pęcherza podaje toksyny, które dostały się do układu moczowego. Często aerozole służące do higieny intymnej oraz agresywne środki myjące mogą naruszać biologiczna równowagę pochwy i błony śluzowej cewki w takim stopniu, że obrona przed drobnoustrojami przestaje być wystarczająca.
W wyniku uszkodzeń mechanicznych także może dojść do pojawienia się tego schorzenia. Dochodzi do nich najczęściej podczas uszkodzenia ścianki pęcherza w wyniku złamania kości miednicy, podczas zabiegów operacyjnych (cewnikowanie), poprzez ciało obce oraz po porodach. Kobiety aktywne seksualnie częściej chorują na zapalenie pęcherza moczowego. W czasie stosunku płciowego dolna cześć błony śluzowej cewki moczowej jest podrażniana mechanicznie, jednocześnie obce bakterie przechodzą od partnera seksualnego. Są one automatycznie wprowadzane do wnętrza cewki.
Podrażnienie pęcherza podczas badania
Podrażnienia są także spowodowane przy badaniu pęcherza cewnikiem. Aby zapobiec podrażnieniom narzędzia używane podczas zabiegów powinny być sterylne. Czasem nie poleca się cewnikowania, choć przynosi on ulgę leczonym. Powodem tego jest to, że czasem podczas tego badania bakterie przedostają się do pęcherza. Według Jana Leńsko (Urologia przypadków nagłych) zapalenie pęcherza może być następstwem uszkodzenia pęcherza ciałem obcym, które są wydalane przez nerki (kamienie nerkowe).
Przewlekłe zaleganie moczu
Inna przyczyną może być także przewlekłe zaleganie moczu spowodowane stulejką, zwężaniem się cewki, stwardnieniem szyi pęcherza, gruczolakami, nowotworem, zapaleniem lub ropieniem stercza. Także antykoncepcja w postaci krążków i spirali powoduje niecałkowite opóźnienie pęcherza i zatrzymaniu w nim niewielkiej ilości moczu. Zapalenie pęcherza moczowego może być także spowodowane zmianami w układzie nerwowym, które wywołują utrudnienie w oddawaniu moczu lub też całkowite zatrzymanie moczu. Zostaje zakłócone funkcjonowanie układu wydalniczego człowiek przyjmuje małe ilości płynów, lub też przytrzymuje mocz w organizmie przez dłuższy czas. Wówczas w zalegającym moczu bakterie rozwijają się do takiego poziomu, że przezwyciężają barierę ochronną pęcherza moczowego. Niekiedy zapalenie pęcherza może wywołać grzyb, ale to w większości u osób chorujących na cukrzycę. Zatrzymanie stolca u mężczyzn natomiast u kobiet zapalenie jajników może być powodem zmian chorobowych występujących w pęcherzu moczowym.
Podsumowując przyczyn zapalenia pęcherza jest mnóstwo. Mogą one wynikać z nieodpowiedniej odzieży, trybu życia, złej higieny intymnej. Czasem powodem zachorowania może być partner seksualny, który przekazuje bakterie, więc czasem czy zachorujemy nie jest niezależne od nas.