Do objawów ostrzegawczych należą:
♦ Każdego rodzaju zmiana zabarwienia, wielkości, kształtu czy struktury znamienia skórnego lub pojawiające się na skórze narośla.
♦ Niepoddające się leczeniu owrzodzenia skóry. Najbardziej niebezpieczny z nowotworów skóry, czerniak, objawia się jako:
♦ Jakakolwiek zmiana w obrębie istniejącego znamienia barwnikowego.
♦ Mała, ciemna, o różnych odcieniach i o nieregularnych granicach plama barwnikowa na skórze – położona w powierzchni skóry lub nieco ponad nią wyniesiona – która może podkrwawiać i pokrywa się strupkami.
♦ Zgrupowanie błyszczących, twardych i ciemnych guzków.
Rak podstawnokomórkowy powstaje najczęściej w okolicach skóry eksponowanych na promieniowanie słoneczne, a jego objawy to:
♦ Perłowy lub cielisty owalny guzek o wałowatym brzegu, który z czasem przekształca się w podkrwawiające owrzodzenie.
♦ Gładka czerwona plama z nieregularnym przejaśnieniem pośrodku.
♦ Czerwonawe, brązowe lub sinawe znamię na skórze klatki piersiowej lub pleców.
Rak płaskokomórkowy również pojawia się w miejscach skóry eksponowanych na promienie słoneczne i objawia się:
♦ Twardą, czerwonawą naroślą skórną przypominającą brodawczaka o dość szybkim tempie wzrostu.
♦ Płaską plamą, która podkrwawia i szybko przekształca się w niegojące się owrzodzenie.
Wszystkie nowotwory skóry powstają z komórek tworzących normalnie najbardziej zewnętrzną jej warstwę – naskórek. Podczas naturalnego procesu odnowy skóry komórki podstawne naskórka położone w warstwie podstawnej przesuwają się ku górze, aby zastąpić inne, zrogowaciałe, ulegające stałemu złuszczaniu. W czasie tego procesu prostopadłościenne komórki podstawne przekształcają się w płaskie komórki złuszczające się. W naskórku znajdują się także komórki barwnikowe, nazywane też melanocytami, odpowiedzialne za produkcję barwnika chroniącego skórę przed promieniowaniem słonecznym.
Nowotwory skóry dzielą się na dwie duże grupy: guzy niemelanotyczne i czerniak złośliwy. Czerniak (melanoma) jest nowotworem wywodzącym się z melanocytów. Atakuje co dziesiątego chorego z nowotworem skóry. Może powstać w obrębie istniejącego już znamienia barwnikowego, wrodzonego lub rozwijającego się wraz z wiekiem, albo w obrębie niezmienionej, zdrowej skóry. Najczęściej powstaje na torsie, a następnie wykwity pojawiają się na wewnętrznej powierzchni dłoni i podeszwach stóp lub pod płytką paznokciową palców, w obrębie śluzówki jamy ustnej, pochwy i odbytu, a nawet w oku. Czerniak jest gwałtownie rozwijającym się, zagrażającym życiu chorego nowotworem. Dość łatwo go wykryć i leczyć, jeśli jest wcześnie rozpoznany, jednak niezwykle szybko daje przerzuty i rozsiewa się po całym organizmie. W razie rozsiewu jest bardzo oporny na leczenie.
Najczęstszymi nowotworami skóry są rak podstawnokomórkowy i płaskokomórkowy, które należą do guzów niemelanotycznych, rzadko zagrażających życiu. Ich wzrost jest powolny, zwykle nie rozsiewają się poza skórę, są łatwo wykrywalne i wyleczalne. Pierwszy, występujący u 75% chorych z nowotworami skóry, charakteryzuje się wolniejszym wzrostem niż drugi, który jest czasami zdolny do rozsiewu. Występują też w skórze inne, dużo rzadsze nowotwory niemelanotyczne, takie jak mięsak Kaposiego, powstający niemal wyłącznie u chorych z AIDS.
Niektóre ze skórnych rozrostów nienowotworo-wych mogą podlegać przemianom nowotworowym. Najczęstszym jest rogowacenie popromienne, inaczej określane jako starcze – czerwonawe, krostkowate wykwity skórne powstające na skórze poddanej intensywnemu opalaniu, które mogą znikać, ale natychmiast odradzają się w miejscach wystawionych na ekspozycję słoneczną, z wiekiem ulegają przebarwieniu. Stanem przedrakowym są także rogi skórne, pojawiające się na skórze w postaci małych narośli lub brodawek uszypułowanych na czerwonej podstawie.
Raka skóry łatwo wykrywać, bo wykwity stają się widoczne na skórze, dlatego możliwe jest wczesne zdiagnozowanie oraz szybkie wyleczenie.
Nowotwory skóry to nowotwory powszechnie występujące u ludzi na całym świecie. W większości są uleczalne, jednak ze względu na masowe występowanie stanowią zagrożenie powszechnego zdrowia.