Większość dorosłych i sporo dzieci miewa od czasu do czasu przykry zapach z ust. Obawa przed cuchnącym oddechem przyczyniła się do rozwoju gałęzi przemysłu produkującego mnóstwo różnych past do zębów, płynów do płukania ust oraz innych produktów obiecujących zlikwidowanie przykrego zapachu. Do zachowania świeżości oddechu przeważnie najzupełniej wystarczą właściwa higiena jamy ustnej i zrównoważona dieta, chociaż w niektórych przypadkach cuchnący oddech może być objawem poważnej choroby,
Główną przyczyną cuchnącego oddechu są płytki nazębne składające się ze zlepionych cząstek pokarmu, śliny i bakterii. Resztki kawy, napojów alkoholowych, dymu tytoniowego i mocno przyprawionych lub silnie pachnących pokarmów mogą się także przyczyniać do przykrego zapachu z ust. W oczyszczaniu jamy ustnej pomaga regularna produkcja śliny, toteż sucha jama ustna po nocnym śnie może być przyczyną nieświeżego oddechu. Może nią być także dłuższe niejedzenie, ponieważ żucie pobudza ślinianki do produkcji śliny. Zalegająca w jamie ustnej ślina, zwłaszcza w zagłębieniach za językiem, może jednak też ulegać rozkładowi bakteryjnemu i powodować przykry zapach.
Przyczyną cuchnącego oddechu bywa niestrawność, zepsute zęby, choroby dziąseł i wysięk w gardle. Przykry zapach z ust powodują niektóre choroby płuc i przewodu pokarmowego oraz nowotwory, cukrzyca, choroby nerek, gruźlica, zapalenie zatok i angina. Przyjmowanie niektórych leków, zwłaszcza przeciwdepresyjnych, może powodować wysychanie jamy ustnej i nieświeży oddech. Niekiedy u małych dzieci długo utrzymujący się przykry oddech może być spowodowany przez ciało obce tkwiące w nosie. Każdy, u kogo utrzymuje się cuchnący oddech mimo właściwej higieny jamy ustnej, powinien zwrócić się do lekarza o wyjaśnienie ewentualnej przyczyny.
W większości przypadków właściwa higiena jamy ustnej likwiduje przykry oddech. Myj szczotką i oczyszczaj nicią dentystyczną zęby przynajmniej 2 razy dziennie, zwłaszcza po jedzeniu. Soda oczyszczona (do pieczenia) może zastąpić z powodzeniem pastę do zębów, gdyż jest dobrym środkiem czyszczącym i odświeżającym oddech. Wyeliminowanie silnie pachnących pokarmów, pobudzenie wytwarzania śliny i picie dużej ilości wody może zmniejszyć przykry oddech {patrz: Odżywianie). Płyny do płukania ust, cukierki miętowe i guma do żucia są tylko tymczasowym środkiem przeciwko cuchnącemu oddechowi.
Główną przyczyną przykrego oddechu jest powstawanie płytek nazębnych, zatem odwiedzaj regularnie dentystę w celu usunięcia z zębów kamienia. Przewlekle utrzymujący się cuchnący oddech powinien być rozpoznany i leczony przez stomatologa lub lekarza.
Jeśli oddech jest szczególnie cuchnący po przebudzeniu, po posiłkach albo po wypiciu alkoholu, należy spróbować Nux vomica albo Kali phosphoricum. Oba środki dostępne są bez recepty, należy stosować dawki określone na etykiecie.
Pokarmy z dużą ilością błonnika, a więc pełne ziarna, świeże owoce i surowe liściaste warzywa poprawiają trawienie i zmniejszają prawdopodobieństwo wystąpienia cuchnącego oddechu. Jedzenie jabłek, pomarańczy i selera pomoże oczyścić zęby, usunąć skupiska bakterii i pobudzić wydzielanie śliny. Można spróbować żuć świeżą nać pietruszki albo liście mięty pieprzowej. Metodę tę stosowali dla odświeżenia oddechu starożytni Rzymianie.
Naparu z jeżówki (Echinacea spp.), balsamowca (Commiphora mol mol), Sanguinaria canadensis i mięty pieprzowej (Mentha piperita) można użyć do codziennego płukania ust. Dla odświeżenia oddechu można spróbować herbatki z kozieradki pospolitej (Trigonella toenum-graecum) lub mięty pieprzowej (Mentha piperita). Popularne są też preparaty zawierające goździki, nasienie anyżu i fenkut włoski (Foeniculum vulgare).
Staranna higiena jamy ustnej jest niezastąpiona. Myj zęby szczotką, wykonując ruchy okrężne (nie z góry w dół), a następnie dokładnie oczyść wszystkie przestrzenie międzyzębowe.
Bardzo ważne jest często zaniedbywane oczyszczanie języka. Użyj do tego szczotki do zębów i oczyścić górną powierzchnię języka jak najdalej do tylu. Równie dobrze można posłużyć się łyżką do zupy – obróconą do góry łyżką zeskrob delikatnie nalot na języku. Zachowaj ostrożność-nie sięgaj łyżką zbyt daleko, aby nie wywołać odruchów wymiotnych.
Po oczyszczeniu przepłucz dokładnie usta wodą. Gdy użycie szczotki jest niemożliwe, warto nabrać do ust kilka haustów wody, przepłukać usta i wypluć. Dla doraźnego odświeżenia oddechu możesz użyć cukierka miętowego, płukanki lub gumy do żucia zawierającej chlorofil – nie zastąpią one jednak starannej higieny jamy ustnej.
Jeśli zależy ci na świeżym oddechu, unikaj spożywania pokarmów o silnym zapachu, takich jak cebula, ostra papryka, czosnek, salami i anchois. Są to potrawy nie tylko silnie pachnące, ale też ciężko strawne, powodujące wytwarzanie w żołądku gazów, które mogą przyczyniać się do przykrego zapachu z ust.