Absorpcja- Przyswajanie przez organizm substancji, preparatów wspomagających, leków i minerałów przez ściany jelit, powłoki skórne, błony śluzowe i komórkowe.
Alergia- Uczulenie; nadwrażliwość organizmu na pewne substancje (np. pyłki, rośliny, pokarmy). Objawami są najczęściej zaburzenia czynności ukłądu oddechowego lub zmiany skórne
Aminokwasy- Związki chem. z których zbudowane są białka. Wytwarzane przez organizm bądź przyswajane z pożywienia.
Antybiotyki- leki zabijające bakterie i/lub grzyby chorobotwórcze i powstrzymujące ich rozmnażanie.
Arterioskleroza – patrz-> miażdżyca tętnic
Beta- adrenolityki- leki wpływające na serce, naczynia krwionośne i inne części ciała, stosowane w lecznieu nadciśnienia tętniczego lub dusznicy bolesnej.
Cholesterol- Substancja znajdująca się we krwi, biorąca udział m. in. w budowie błon komórkowych. Duże stężenie cholesterolu we krwi zwiększa ryzyko zawału serca (patrz HDL, LDL)
Choroby Autoimmunizacyjne- należy do nich toczeń, reumatoidalne zapalenie stawów, stwardnienie rozsiane, w których układ immunologiczny omyłkowo atakuje zdrowe tkanki organizmu.
Choroba metaboliczna- zaburzenie metabolizmu bądź jakiegoś jego ogniwa. W jej wyniku produkty przemiany materii są nieprawidłowe lub powstają w nadmiarze.
Chrząstki- gęsta, elastyczna tkanka występująca w stawach, kręgosłupie, gardle, małżowinach usznych, nosie etc. Nie jest tak twarda, jak kość, ale również chroni i wspiera tkanki miękkie.
Dawka lecznicza- dawka leku/ preparatu wspomagającego potrzebna do osiągnięcia działania leczniczego.
Demencja- Pogorszenie zdolności umysłowych, np. w wyniku choroby Alzcheimera bądź innych chorób mózgu.
Diuretyki- patrz- leki moczopędne
Ekstraktacja- przechodzenie związków czynnych z surowca do roztworu.
Ekstrakt- patrz- wyciąg
Endorfiny- Naturalne substancje przeciwbólowe, wydzielane przez mózg, działające podobnie jak opioidowe środki przeciwbólowe.
Enzymy- białka przyspieszające pewne reakcje chem. i procesy zachodzące w organizmie (np. procesy trawienne)
Estrogen- Żeński hormon płciowy, wytwarzany w jajnikach. Bierze udział w utrzymaniu cyklu miesiączkowego oraz innych procesach.
Fitoestrogeny- Związki chem. występujące w soi oraz innych roślinach. mają właściwości podobne do estrogen. Zmniejszają objawy nierównowagi hormonalnej oraz ryzyko zachorowania na niektóre typy nowotworów.
Fitosubstancje- Substancje znajdujące się w owocach, warzywach i ziarnach roślin, działające przeciwrakowo, zapobiegające chorobom serca i innym schorzeniom.
Flawonoidy- Grupa związków chem. występujących w roślinach. Często są zabarwione pigmentami owoców i warzyw, w ktorych występują.
HDL (Lipoproteiny o dużej gęstości)- jeden z 2 rodzajów lipoprotein- związków, ktore przenoszą cholesterol w organizmie. Nawet gdy stężenie HDL jest duże, to ryzyko zawału serca jest mniejsze, ponieważ HDL zbierają tłuszcz z tkanek. HDL to tzw. „dobry cholesterol”.
Hemoglobina- Barwnik czerwonych krwinek, przenoszący tlen. Zbudowany z żelaza i białek przenosi tlen z płuc do komórek i dwutlenek węgla z komórek do płuc.
Homocysteina- Związek podobny do aminokwasu; jeśli jego stężenie we krwi jest duże, oznacza to, że zagrożenie zawałem serca.
Hormonalna Terapia Zastępcza- Stosowanie preparatów zastępujących hormony żeńskie (estrogen, progesteron) w celu zmniejszania skutkó menopauzy.
Hormony- Subst. przekaźnikowe, wytwarzane w jajnikach. jądrach, przysadce mózgowej, nadnerczach, tarczycy i innych gruczołach dokrewnych, powodujące reakcje w odległych miejscach organizmu. Regulują wzrost, metabolizm, rozmnażanie, ciśnienie, są odpowiedzią organizmu na czynniki stresowe.
Inhibitory MAO (Oksydazy Monoaminowe)- leki stosowane w leczeniu depresji, często wzajemnie oddziałujące z pożywieniem, lekami i preparatami wspomagającymi.
Interferon- białko wytwarzane przez układ immunologiczny, niszczące wirusy i hamujące ich namnażanie.
Irygacja- płukanie pochwy naparami z ziół, roztworami wodnymi leków, środków dezynfekujących etc.
Jednostka Międzynarodowa- dawka wywołująca jednakowy efekt dla organizmu (np. wobec występującej w różnych postaciach wit.E)
Kapsułki Dojelitowe- kapsułka powleczona warstwą nierozpuszczającą się w żołądku, lecz w jelicie cienkim i dopiero tam jest uwalniany i wchłaniany.
Koenzym- związek drobnocząsteczkowy niezbędny do działania enzymów.
Kolagen- włókniste i mocne białko, które występuje w całym ciele. Jest składnikiem kości, chrząstek, skóry itd.
LDL- jeden z 2 rodzajów lipoprotein o małej gęstości we krwi, przenoszących w organizmie ponad 2/3 cholesterolu. Duże stężenie LDL oznacza duże stężenie cholesterolu i zwiększone ryzyko zawału serca. LDL to „zły cholesterol”.
Leki Moczopędne- leki pomagające w wydalaniu wody z organizmu, zwiększające produkcję moczu (diuretyki)
Leki Przeciwgrzybicze- leki zwalczające zakażenia i infekcje wywołane przez grzyby.
Leki Przeciwpadaczkowe- leki stosowane w leczeniu padaczki, zapobiegające napadom konwulsji.
Leki Przeciwzakrzepowe- leki zmniejszające w różnym stopniu krzepliwość krwi (np. heparyna, kwas acetylosalicylowy), stosowane przy zagrożeniu zawałem serca. Inaczej- leki rozcieńczające krew.
Leki Przeciwzapalne- leki lub preparaty wspomagające stosowane w leczeniu stanów zapalnych. Stany zapalne to odpowiedź organizmu na uraz, zakażenie lub podrażnienie, które charakteryzuje zaczerwienienie, gorączka, opuchlizna i ból.
Macerat- wodny wyciąg z surowców roślinnych, które zawierają śluz, sporządzony w temp. pokojowej w procesie maceracji.
Makrofagi- jeden z rodzajów białych krwinek, który ma zdolność trawienia bakterii chorobotwórczych i innych obcych bakterii.
Metabolizm- rezultat wszystkich przemian zachodzących w organizmie żywym. Składa się z anabolizmu (tworzenie struktur bardziej skomplikowanych z prostych przez bardziej złożone komórki) i katabolizmu (tworzenie struktur prostych ze złożonych przez komórki proste).
Miażdżyca Tętnic- odkładanie cholesterolu i innych subst. w ścianach tętnic; prowadzi do choroby niedokrwiennej serca, dusznicy bolesnej, choroby wieńcowej, wylewów i innych dolegliwości.
Mikrogram (µ)– jednostka masy stosowana w dawkowaniu preparatów. 1000µ= 1 mg.
Minerał- subst. nieorganiczna (np. związki wapnia znajdowane w skałach ziemskich).
Naczynia Włosowate- cieniutkie naczynia krwionośne łączące żyły i tętnice. W naczyniach włosowatych odbywa się przekazywanie subst. odżywczych i tlenu z krwi do komórek i dwutlenku węgla i innych zbędnych produktów metabolizmu z komórek do krwi.
Nalewka- etanolowo- wodny roztwór otrzymany z surowca roślinnego bądź mieszaniny tych surowców. Nalewka zawiera określone stężenie subst. czynnych.
Napar- wodny qwyciąg z surowca roślinnego otrzymany przez ekstrakcję wrzącą wodą, przeznaczony do stosowania wewnętrznego.
Neuroprzekaźnik- subst. neurochemiczna wydzielana przez tkankę nerwową, przenosząca bodźce między komórkami nerwowymi.
Newralgia- silny, ostry ból wywołany uszkodzeniem bądź zapaleniem nerwu, obejmujący określoną okolicę ciała, np. ramię, twarz.
Niesteroidowe Leki Przeciwzapalne- leki zmniejszające ból i proces zapalny wskutek hamowania wytwarzania określonych prostaglandyn (np. ibuprofen, kwas acetylosalicylowy).
Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe- el. budulcowe, z których organizm wytwarza tłuszcze własne. Aby utrzymać dobry stan zdrowia potzrebne są różne rodzaje kwasów tłuszczowych, dostarczanych w pokarmach lub preparatach wspomagających (np. oleju rybnym, oleju lnianym).
Odporność Na Insulinę- stan, w którym komórki organizmu reagują niewłaściwie na insulinę (hormon utrzymujący właściwe stężenie glukozy). Może wywołać nadmierną ilość glukozy we krwi, a w skutek tego- cukrzycę.
Odpowiedź Immunologiczna- odpowiedź naturalnego układu obronnego organizmu na zakażenia wywołane wirusami, bakteriami, grzybami lub obecnością komórek rakowych.
Odwar- wodny wyciąg z surowca roślinnego otrzymany przez ekstrakcję stopniowo ogrzewaną wodą; można stosować wewnętrznie i zewnętrznie.
Okłady- stosowane zewnętrznie w celu uśmierzenia bólu i złagodzenia stanów zapalnych.
Olejki eteryczne (lotne)- olejki uzyskiwane z ziół lub innych roślin.
Oligomeryczny Kompleks Proantycyjanidowy (OPCS)- zespół składników o właściwościach przeciwutleniaczy, występujący w korze sosny, wyciągu nasion z winogron, zielonej herbacie, czerwonym winie itp. Mają właściwości zapobiegania chorobom serca i naczyń krwionośnych.
Ostra choroba- (nie przewlekła) określenie choroby/ zaburzenia, które nie trwa dłużej niż 2 tyg.
Placebo- substancja neutralna dla zdrowia, stosowana w badaniach naukowych, jako czynnik kontrolny, którego działanie przyrównuje się z działaniem środków leczniczych.
Plateau- stały poziom leczniczego stężenia substancji czynnej w organizmie.
Podjęzykowo- sposób podawania niektórych leków, ponieważ powinny rozpuścić się w ustach, skąd są częściowo wchłaniane bezpośrednio do krwioobiegu (dzięki temu mniejsza ich ilość jest rozpuszczana w wątrobie).
Preparat Lipotropowy- mieszanka choliny, inozytolu, metioniny, ostropestu plamistego i innych składników, która może być stosowana jako preparat wspomagający leczenie wątroby.
Probiotyki- kultury przyjaznych bakterii występujących zazwyczaj w jelitach. Czasem podaje się je w postaci preparatów, by przywrócić równowagę w jelitach.
Profilaktyka (zapobieganie)- postępowanie mające na celu zapobieganie i likwidowanie przyczyn chorob i wypadków.
Progesteron- żeński hormon płciowy, wytwarzany m. in. w jajnikach, mający udział w utrzymaniu cyklu miesięcznego. Sztucznie otzrymywane progestageny wykazują niektóre działania progesteronu.
Prolaktyna- hormon wydzielany przez przysadkę mózgową; jeden z hormonów pobudzających gruczoły sutkowe do wydzielania mleka. Jego stężęnie zmienia się pod wpływem stresu.
Prostaglandyny- subst. chem. przypominające hormony, wytwarzane w odpowiedzi na różnego rodzaju bodźce. Biorą udział w inicjowaniu procesów zapalnych, skurczów macicy podczas porodu i ochronie wyściółki żołądka.
Przeciwutleniacze- subst. chroniące komórki przed niszczącymi skutkami działania wolnych rodników. Niektóre są wytwarzane przez organizm, inne (np. wit.C lub E) są otrzymywane z pożywieniem lub jako preparaty wspomagające.
Przewlekła choroba- nieostra; choroba lub zaburzenie, które wymaga nawet wieloletniego leczenia.
Remisja- przejściowe ustąpienie objawów choroby przewlekłej (np. nowotworowej).
Steroidy- pot. nazwa kortykosteroidów- leków przeciwzapalnych, stosowanych m. in. do zwalczania reakcji alergicznych, astmy, zmian skórnych, stwardnienia rozsianego, tocznia itp.
Stężenie- zawartość substancji w określonej ilości roztworu (np. subst. czynnej w preparacie).
Środki Antyseptyczne- zioła, leki lub inne substancje stosowane do zwalczania chorobotwórczych drobnoustrojów.
Środki rozkurczowe- leki/ preparaty wspomagające zapobiegające skurczom mięśniówki gładkiej (np. w przewodzie pokarmowym, jajowodach).
Tanina- subst, o właściwościach ściągających, otrzymywana z roślin.
Testosteron- najważniejszy męski hormon płciowy, powodujący dojrzewanie płciowe i pomagający w budowaniu mięśni oraz kości. Kobiece jajniki również wytwarzają niewielkie ilości testosteronu.
Tonik- zioło/ mieszanka ziół stosowane do wzmacniania organizmu lub jakiegoś organu, dodające sił i witalności.
Trójglicerydy- chemiczna nazwa tłuszczów. Ludzie ze zwiększonym steżeniem trójglicerydów częściej chorują na serce.
Układ immunologiczny- odpornościowy. Tworzą go wszystkie narządy (śledziona, migdałki, węzły chłonne itp.) oraz białe krwinki, które są odpowiedzialne za odporność organizmu.
Witaminy- subst. oraganiczne, odgrywające ważną rolę w regulacji czynności komórek ciała. Powinny być dostarczane z pożywieniem bądź w preparatach, ponieważ w większości oraganizm nie potrafi wytwarzać ich samodzielnie.
Wolne Rodniki- bardzo reaktywne cząsteczki powstające w organizmie. Uszkadzają błony komórkowe, co może doprowadzać do zawału serca, raka i innych chorób. Skutki ich działania zmniejszają przeciwutleniacze- niektóre witaminy i minerały.
Wyciąg- preparat otrzymany z roślinyleczniczej, zawierający określoną ilość substancji czynnej.
Wyciąg Standardyzowany (mianowany)- wyciąg z surowca ziołowego, zawierający ujednoliconą ilość subst. czynnych.Ujednolicenie zawartości gwarantuje właściwą ilość subst. czynnych, ponieważ poszczególne rośliny, a nawet ich części mogą się znacznie różnić między sobą zawartością czynnych związków. Wyciągi wykonywane są jedynie z niektórych roślin, a z niektórych można wytworzyć jedynie nalewki bądź intrakty.
Wykrztuśne preparaty- preparaty ułatwiające wykrztuszanie wydzieliny powstającej w drogach oddechowych.
Zioła- rośliny lub niektóre ich części wykorzystywane w lecznictwie.
Żółć- wydzielina wytwarzana w wątrobie, służąca do trawienia tłuszczów, magazynowana w woreczku żółciowym i uwalniana do dwunastnicy w miarę potrzeby.
Żółtaczka- zżółknięcie skóry i białkówek oczu w wyniku różnych schorzeń wątroby i dróg żółciowych.