Objawy fizyczne to ból głowy, zmęczenie, bezsenność, zaburzenie trawienia, bóle krzyża i kręgosłupa, utrata apetytu lub obżarstwo.
Objawy psychologiczne to niepokój, uczucie złości, zamknięcie się w sobie, pesymizm, nadpobudliwość, cynizm i niemożność skoncentrowania się na dłużej.
ZGŁOŚ SIĘ DO LEKARZA, JEŚLI:
♦ Objawy przez długi czas nie ustępują. Długotrwały stres może spowodować zaburzenia odporności, chorobę wrzodową, cukrzycę, astmę, nadciśnienie tętnicze, migrenowe bóle głowy, a nawet nowotwór.
♦ Do wyżej wymienionych objawów nagle dołączają się inne: zupełnie odmienny niż dotychczas sposób zachowania, zaburzenia snu, zmiany nastroju, niechęć do nawiązywania kontaktów z otoczeniem, spowolnienie ruchowe. Mogą to być kliniczne objawy depresji.
Na to, jak radzimy sobie ze stresem, wpływa też dieta. Ponieważ będąc pod wpływem stresu, łatwo zapomnieć o odpowiednim odżywianiu, należy uczynić dodatkowy wysiłek, by stosować zrównoważoną dietę – dużo warzyw i owoców, jak również produktów bogatych w węglowodany złożone, o umiarkowanej zawartości białka i niewielkiej tłuszczu. Należy całkowicie bądź częściowo wyeliminować z diety kofeinę: jej nadmiar zwiększa niepokój.
Olejek eteryczny z lawendy (Lavandula officinalis) może zredukować stres: dodaj 5-6 kropli do kąpieli albo zwilż chusteczkę 2-3 kroplami i wdychaj od czasu do czasu aromat.
Można spróbować takiego oto prostego ćwiczenia: Wybierz słowo albo frazę, na którym skupisz uwagę, np. „spokój” albo „jestem spokojny/a”. Usiądź spokojnie, rozluźnij się i oddychaj powoli i głęboko. Wypowiadaj wybrane słowo czy frazę przy każdym wydechu. Jeśli się rozproszysz, zaczekaj po prostu, aż myśli przepłyną przez umysł, potem powrócić do powtarzanego słowa. Zacznij ćwiczenie od 5 minut, zwiększając stopniowo czas jego trwania do 20 minut. Wykonuj je przynajmniej raz dziennie.
Takie ćwiczenia relaksujące, wykonywane regularnie, spowolnią rytm oddechu, zmniejszą zużycie tlenu, uspokoją rytm fal mózgowych i obniżą ciśnienie krwi.
Masaż rozluźnia napięte mięśnie i poprawia krążenie, a tym samym pomaga zrelaksować umysł. Pomiędzy zabiegami (wykonywanymi przez wyszkolonego masażystę) można stosować automasaż skroni, szyi, barków i twarzy.
STYL ŻYCIA
Energiczne ćwiczenia, np. aerobik, mogą zredukować poziom hormonów przyspieszających tętno, wyzwalanych podczas stresu, a jednocześnie poprawiać samopoczucie. Nawet krótki spacer wokół domu może zmniejszyć niepokój czy rozładować wewnętrzne napięcie. Należy dobrać program ćwiczeń wedle upodobań – biegi, pływanie, spacery – tak by zajmował po 30 minut, co najmniej 3 razy w tygodniu.
Ćwiczenia rozciągające mogą zmniejszyć napięcie mięśni górnej połowy ciała towarzyszące stresowi i wpływające na oddychanie. Można wykonywać krążenia barkami. Zrób wdech, odchylając ramiona w tył; wydech – opuszczając je w dół. Ćwiczenie powtórz 4-5 razy, następnie zrób głęboki wdech i wydech. Powtórz cały cykl.