Krwawienie miesiączkowe jest normalnym elementem cyklu rozrodczego kobiety. W czasie uwolnienia komórki jajowej z pęcherzyka na jajniku dochodzi też do wydzielania estrogenu, który stymuluje błonę śluzową macicy do wzrostu i przekrwienia. Po owulacji jajnik przez kilkanaście dni wydziela progesteron. Jeżeli nie dojdzie do zapłodnienia, wydzielanie hormonów ustaje i to zapoczątkowuje złuszczanie błony śluzowej macicy. Wynikiem tego jest krwawienie miesiączkowe. Objętość wydzieliny miesiączkowej to kilka łyżek krwi i nieco fragmentów tkankowych. Cykl ten powtarza się średnio co 28 dni, dopóki nie zostanie przerwany przez ciążę lub menopauzę.
Stopień dyskomfortu lub bolesność spowodowana przez miesiączkę, jak również wielkość krwawienia różnią się znacznie u poszczególnych kobiet. Miesiączka może być czasem bardziej obfita i bardziej bolesna niż zwykle. Jest to nieprzyjemne, ale nie musi być objawem choroby. Musisz być jednak świadoma, że podobne objawy mogą być początkiem poważnej choroby, takiej jak endometrioza lub torbiel jajnika.
Główne zaburzenia miesiączkowania to: brak miesiączki (amenorrhea), bolesna miesiączka (dysmenorrhea), obfita miesiączka (menorrhagia).
Brak miesiączki występuje w okresie ciąży, w przypadku przetrenowania lub jako jeden z objawów jadłowstrętu psychicznego. Bolesna miesiączka z dużą ilością skrzepów może być stanem normalnym lub może być objawem endometriozy, polipów, mięśniaków i innych zmian chorobowych, może też występować u kobiet, które mają założoną antykoncepcyjną wkładkę wewnątrzmaciczną. Obfite miesiączki mogą być spowodowane stresem, wynikać z niedokrwistości, występować w przebiegu endometriozy lub innych zmian chorobowych w obrębie miednicy, mogą też być wynikiem infekcji lub założenia wkładki wewnątrzmacicznej.
Brak miesiączki zwykle nie jest powodem do zmartwień, może być on jednak objawem ukrytej choroby. Bywa spowodowany niskim poziomem estrogenów. W tym przypadku zwiększa się ryzyko wystąpienia osteoporozy. Brak miesiączki może sygnalizować niedobór progesteronu, czyli zwiększenie ryzyka wystąpienia nieprawidłowości w endometrium, także raka endometrium. Kobiety niemiesiączkujące przeważnie nie mogą zajść w ciążę.
Brak miesiączkowania u kobiet, które nie zaczęty jeszcze miesiączkować, zwany jest pierwotnym brakiem miesiączki. U kobiet, które czasowo przestały miesiączkować, mówi się o wtórnym braku miesiączki. Pierwotny brak miesiączki może mieć kilka przyczyn. Najbardziej prawdopodobne jest, że dziewczyna nie osiągnęła jeszcze dojrzałości płciowej (powinno to nastąpić do 17. roku życia). Zastanowienia wymaga opóźnienie pokwitania u dziewczynki bardzo szczupłej lub intensywnie trenującej. Może to być związane z jadłowstrętem psychicznym. Wiadomo, że nie miesiączkują kobiety o bardzo małej ilości tkanki tłuszczowej.
Pierwotny brak miesiączki może także wskazywać na inne problemy. W rzadkich przypadkach może wynikać z braku jajników lub macicy. Guz, uszkodzenie, uraz, wada narządu mogą również spowodować zaburzenia cyklu miesiączkowego i rozkojarzenia między produkcją hormonów a ich działaniem na poszczególne narządy i tkanki.
Wtórny brak miesiączki może także wskazywać na uszkodzenia lub nieprawidłowości w strukturze narządów płciowych, jednym z najbardziej powszechnych nieprawidłowości jest torbiel jajnika. Stres może zaburzać równowagę hormonalną i w ten sposób zmieniać normalny cykl miesięczny. Tak jak w wieku dojrzewania, znaczna niedowaga u kobiety dorosłej może prowadzić do zaniku miesiączki. Jeśli jesteś na diecie lub intensywnie trenujesz i równocześnie przestajesz miesiączkować, może to oznaczać, że przesadziłaś. Oczywiście brak miesiączki może także sygnalizować menopauzę lub ciążę.