Najczęstszą przyczyną dusznicy bolesnej jest choroba wieńcowa, która rozwija się na podłożu miażdżycy tętnic – naczynia krwionośne stają się sztywne i zwężone wskutek obecności zwapnia-łych blaszek miażdżycowych. Dławica piersiowa może występować również w przebiegu innych chorób, które obciążają serce, np. niedokrwistości, chorób zastawek serca (patrz: Choroby serca), arytmii oraz nadczynności tarczycy (patrz: Choroby tarczycy).
Dusznicę stabilną nazywa się czasem „wysiłkową”, ponieważ jest spowodowana wysiłkiem fizycznym przyspieszającym czynność serca. Wysiłek fizyczny to najczęstsza przyczyna ataków bólu. Atak dusznicy może być wywołany zarówno niewielkim wysiłkiem w trakcie spaceru, jak i ciężkim wysiłkiem fizycznym, np. przy podnoszeniu ciężarów, a nawet wystąpić w czasie stosunku płciowego. Również bardzo obfity posiłek może wywołać ból, ponieważ trawienie zwiększa obciążenie serca. Innymi przyczynami są zaburzenia emocjonalne i ekspozycja na zimno, które także powodują wzmożenie pracy serca. Warto wspomnieć, iż dolegliwości dławicowe może wywoływać ponad 20 leków. Są to zarówno leki dostępne w wolnej sprzedaży, takie jak środki zmniejszające ilość wydzieliny blon śluzowych nosa, jak i sprzedawane tylko na receptę, a także narkotyki, na przykład kokaina.
Niektóre czynniki ryzyka chorób serca, w tym również choroby wieńcowej, powodują szybszy rozwój dławicy piersiowej. Są to: nadciśnienie tętnicze, stres, wysokie stężenie cholesterolu we krwi, palenie papierosów, otyłość, cukrzyca i występowanie chorób serca w rodzinie. Wszystkie te czynniki ryzyka są związane z rozwojem miażdżycy.
Jeżeli odczuwasz ból, który może być bólem dławicowym, powinieneś poddać się wszechstronnym badaniom lekarskim. Badanie elektrokardiograficzne (EKG) wykonane w spoczynku jest zwykle w dusznicy bolesnej prawidłowe, ale pozwala na wykluczenie innych przyczyn dolegliwości. Najprawdopodobniej lekarz zleci wykonanie tak zwanej próby wysiłkowej, a niekiedy także badanie ultrasonograficzne lub radioizotopowe, które mogą wykazać zmiany w mięśniu sercowym i naczyniach wieńcowych. Jeżeli powyższe badania będą wskazywać z dużym prawdopodobieństwem na chorobę wieńcową, badanie zwane koronarografią pozwoli ocenić umiejscowienie i rozległość zmian w tętnicach wieńcowych.