Chrapanie nie jest na ogól poważnym problemem. Prawdopodobieństwo chrapania u mężczyzn jest o 50% większe niż u kobiet, ale większość ludzi chrapie od czasu do czasu podczas snu. Częściej chrapią ludzie otyli, w średnim wieku.
Niekiedy chrapanie może być objawem poważnej choroby układu oddechowego, najgroźniejszą z nich jest zespól bezdechu sennego. Chory podczas snu przestaje oddychać, zwykle na kilka sekund do 2 minut, co prowadzi do gwałtownego spadku stężenia tlenu we krwi. W najlepszym wypadku prowadzi to do przewlekłego uczucia zmęczenia, ale czasem może zakończyć się naglą śmiercią. Jeżeli podejrzewasz u siebie zespól bezdechu, niezwłocznie zasięgnij porady lekarskiej.
U niektórych osób chrapanie pojawia się tylko w pozycji na wznak, są jednak i tacy, którzy bardzo głośno chrapią niezależnie od pozycji ciała podczas snu. Na szczęście można różnymi sposobami zmniejszyć intensywność chrapania lub wyeliminować je całkowicie.
Chrapanie wywołane jest drganiami podniebienia miękkiego podczas wydechu. Dotyczy przede wszystkim osób, u których dochodzi do zmniejszenia napięcia mięśni podniebienia miękkiego, co prowadzi do częściowego zamknięcia górnych dróg oddechowych. Rozluźnieniu mięśni podniebienia sprzyja spożywanie leków nasennych, przeciwzapalnych i antyalergicznych (antyhistaminowych), spanie na zbyt miękkiej lub zbyt dużej poduszce, układanie się do snu na wznak, tendencja do słabego napięcia mięśni oraz otyłość. Zwężenie górnych dróg oddechowych może być spowodowane skrzywieniem przegrody nosa, deformacjami przewodów nosowych oraz anatomiczną budową podniebienia miękkiego (zbyt długi języczek). Chrapanie u dzieci często spowodowane jest powiększeniem migdałków. Choroby przebiegające ze zwężeniem dróg oddechowych, np. astma, a także palenie tytoniu, wskutek podrażnienia śluzówki, mogą wywoływać lub nasilać chrapanie.
Wywiad lekarski obejmuje alergie, nawyki żywieniowe, przyjmowane leki, picie alkoholu, palenie tytoniu. Uzupełniony jest badaniem laryngologicznym.
U osób podejrzewanych o zespół bezdechu sennego cenny dla rozpoznania jest dziennik, w którym zanotowane są wszystkie objawy, zauważone przez osobę obserwującą chorego podczas snu (bezdechy, chrapanie). Istnieje możliwość monitorowania zaburzeń snu w wyspecjalizowanej pracowni, gdzie bada się częstość występowania i czas trwania bezdechów.
Zwykłego chrapania się nie leczy. Wystarczy ubogokaloryczna dieta, rzucenie palenia, zaprzestanie picia alkoholu.
Często skuteczne są niekonwencjonalne sposoby leczenia. Leczenie chirurgiczne (plastyka podniebienia miękkiego) konieczne jest w najcięższych przypadkach.
Jeżeli chrapanie nie sprawia większych problemów, żadne leczenie nie jest konieczne. Jeśli jego przyczyną jest alergia, lekarz zaleci przyjmowanie leków antyhistaminowych oraz obkurczających naczynia śluzówki nosa.
Deformacje nosa, powodujące zwężenie dróg oddechowych, wymagają korekcji chirurgicznej. Zespół bezdechu sennego bezwzględnie wymaga leczenia specjalistycznego, gdyż może nieść poważne konsekwencje.
ZAPOBIEGANIE
♦ Nie dopuść do powstania otyłości. Większość chrapiących to osoby z nadwagą. Pozbycie się nadmiaru tkanki tłuszczowej wyeliminuje lub zmniejszy problem chrapania.
♦ Unikaj obfitego jedzenia i picia alkoholu przed snem, gdyż prowadzi to do rozluźnienia mięśni.
♦ Nie zażywaj tabletek nasennych. Choć ułatwią zasypianie, spowodują rozluźnienie mięśni i nasilenie chrapania.
♦ Rzuć palenie. Dym tytoniowy powoduje przekrwienie błony śluzowej dróg oddechowych, co również sprzyja chrapaniu.
♦ Śpij na boku. Większość osób chrapie tylko w pozycji na wznak. Naszyj z tyłu pidżamy kieszeń, w której umieść piłkę tenisową-wtedy na wznak będzie ci niewygodnie i nawet przez sen przekręcisz się na bok.
♦ Spij bez poduszki, dzięki czemu szyja nie będzie zgięta, a drogi oddechowe zwężone.